Orangutanların esnek öğrenme ve öngörü kapasitesi
Orangutanların sıra dışı öngörü kapasitesine sahip olduğunu biliyor muydunuz? Bir orangutan özel olarak hazırlanmış meyve suyu karı...

http://www.bilimsel-gazete.com/2016/08/orangutanlarn-esnek-ogrenme-ve-ongoru.html
Orangutanların sıra dışı öngörü kapasitesine sahip olduğunu biliyor muydunuz?
Bir orangutan özel olarak hazırlanmış meyve suyu karışımının tadının iyi mi kötü mü olduğunu, tadına hiç bakmadan, geçmişte elde ettiği bilgileri çaprazlayarak öngörebiliyor.
Bilim
insanları, geçmişteki tecrübelerden elde edilen bilgilerin kombinasyonunu
yapmanın ve yeni bir durumu tahmin etmenin sadece insana haiz bir özellik
olduğunu düşünüyordu. Genellikle tecrübemiz biz, yönlendirdiğinde karar almamız
daha kolay olabiliyor. Fakat bazen daha önce hiç tecrübe etmediğimiz durumlarla
karşılaşabiliyoruz. Bu durumda duyularımıza dayalı öngörülerimize göre kararlar
alırız. Bu da bize şu ya da bu durum bizi mutlu edecek mi etmeyecek mi,
sorularına yanıt bulmaya çalışırız. Geçmişteki tecrübelerimizden elde ettiğimiz
bilgiler, bizim bu tür öngörüsel tahminlerde bulunmamızı sağlar.
Bu kapasitenin
sadece insanlarda geliştiği düşünülmekteydi. Örneğin, daha önce tadına hiç
bakmadan, limonataya şeker koymanın tadının iyi mi kötü olacağını aşağı-yukarı
kestirebiliyoruz (itiraf etmeliyim ki, yanıldığımız durumların sayısı da pek az
değil). Buna karşılık, diğer bütün hayvanlar sadece geçmişteki tecrübelerinden
edindikleri bilgilerle yetinmek zorunda. Hayvanlar, yeni bir meyve suyu karışımının
tadının neye benzeyeceğini bilmemekle beraber deneme yanılma yöntemini
kullanır.
Bu öngörü
yeteneğinin sadece insana has olup olmadığı tespit etmek için, bir araştırma
ekibi, hayvanların yeni tatlara karşı nasıl davrandığını bazı testler yürüttü. Testlerde
İsveç’teki Furuvik hayvanat bahçesinde bulunan 21 yaşındaki Naong adlı Sumatra
orangutanının yanı sıra, yaşları 20-35 arasında değişen 10 insan da yer aldı. Testin
amacı hayali olarak, bilinen bazı meyve sularının daha çnce yapılmamış bir
şekilde karıştırılması ve ortaya çıkacak karışımın güzel mi kötü mü olduğunu
öngörmek. Bunun için bilinen 4 malzemeden (kiraz, limon, ravent ve sirke) daha
önce hiç tatmadıkları 6 farklı karışım elde edildi.
Araştırmada
gözlemlenen, orangutanın da insanlar gibi her seferinde kendi damak tadına
uygun olan karışımı seçtiği oldu. Burada tatları bilinen malzemelerin,
bilinmeyen karışımlarının tatlarının iyi olup olmayacağı öngörülüyordu.
Bilinmeyen bir durumla karşı karşıya kalan hayvan, tutarlı kararlar vererek,
diğer hayvanlar gibi deneme yanılma yöntemine başvurmadı.
Bu çalışmada
ortaya çıkan sonuç: geçmişteki tecrübelerden yararlanarak, gelecekteki bir
durumu öngörme kapasitesi sadece insanlara ait değil. Çalışma orangutanların zeka
seviyelerinin oldukça gelişmiş olduğunun yanı sıra esnek bir öğrenme
kapasitesinin olduğunu gösteriyor. Deney yakın zamanda şempanzeler üzerinde de
tekrarlanacak. Bilim insanlarının hayvanlara güveni tam. Onlara göre karga ve
kargagillerde de benzer sonuçlara ulaşmak çok olanaksız görünmüyor.
Réactions : |