Okyanusun dibinde süpernova kalıntıları bulundu

Sedimlerden demir toplayan tek hücreli mikro organizmalar sayesinde, araştırmacı bir grup 2 milyon yıllık patlamış yıldız kalıntıları buldu.

Yıldızlar, yaşamlarının sonuna vardıklarında, süpernova olarak patlar. Bu patlamalar, galaksinin ihtiyaç duyduğu nükleer enerjiyi sağlamaya da yarar. Aralarında Fe-60 da bulunan ağır metaller de galaksiye bırakılır. Normal şartlarda demirin çekirdeğinde 26 proton ile 30 nötron bulunur ve kütle numarası 56’dır. Fakat süpernovalar, çekirdeğinde fazladan 4 nötronu bulunan Fe-60’ı da üretme kapasitesine sahiptir.

Fe-60 yeryüzünde oldukça nadir olarak bulunur ve yaklaşık 2,6 milyon yıl içinde bozunarak daha hafif metallere dönüşür. Bir başka deyişle 4,5 milyar önce Dünya’nın doğduğu tarihte oluşan Fe-60’tan eser dahi kalmadı. Dünyada Fe-60’ın nasıl oluştuğuna dair bilinen herhangi bir mekanizma bulunmamaktadır. Dünya’daki Fe-60’ın tamamının mutlaka Güneş Sistemi’nin dışından gelmiş olması gerekiyor. Münih Teknik Üniversitesi’nden Peter Ludwig ile Alman ve Avusturyalı çalışma arkadaşları biyojenik ortamlarda bu süpernova kalıntılarını aramaya koyuldu.

Bazı manyetotaktik bakteriler, manyetozom olarak da adlandırılan manyetit kristallerini üretmek için okyanus dibindeki sedim tabakasında bulunan demiri kullanır. Zamanla, bu kristaller süpernova kalıntılarını da içlerine hapsederek fosilleşir.

Her halükarda, araştırmacılar böyle düşünüyordu. Hipotezlerini desteklemek için de, araştırmacılar, ekvatoral bölgede, Pasifik Okyanusu’nun altındaki okyanusal kabuğun altında silindir şeklinde 2 farklı eşantiyonu inceledi. Güçlü mikroskoplarla da Fe-60’ın varlığı görüldü. Buradaki Fe-60’ın yaklaşık 2 milyon yıllık olduğu ve devam eden 500.000 yıl boyunca da miktarında düşüş yaşandığı, ancak daha sonraki miktarının günümüzdekiyle neredeyse aynı olduğu belirlendi.

Ludwig ve arkadaşlarına göre, bu Fe-60’ın yıldız patlamalarından kaynaklı olduğunu düşünüyor. Bu da bize, çok uzak yıldızların Dünya’daki yaşam üzerinde etkilerinin olabileceğini gösteriyor. Tam olarak emin olunmamakla birlikte, bilim insanları, son 10 milyon yılda galaksimizde 20 dolayında süpernova patlamasının yaşandığını düşünüyor.

Okyanuslarda bulunan bu Fe-60’ın oluşum tarihi denizlerdeki tür sayısının büyük orandadüştüğü tarihle de benzerlikler gösteriyor.

 

Kaynak