Beynin stres kontrol merkezleri
Pittsburgh Üniversitesi’nden araştırmacılar beynin pek çok bölgesini vücudun stres kontrol merkezine bağlayan pek çok anatomik bağlantı...

http://www.bilimsel-gazete.com/2016/08/beynin-stres-kontrol-merkezleri.html
Pittsburgh Üniversitesi’nden araştırmacılar beynin pek çok bölgesini vücudun stres kontrol merkezine bağlayan pek çok anatomik bağlantı noktası tespit etti.
Uzun zamandan beri, vücudu
stres kontrol mekanizması biliniyor. Acil durumlarda beyin böbrek ütü bezlerine
sinyal gönderir, bu bezler de kortizol üretir. Bu hormon da fiziksel reaksiyonlar
oluşturmaya yardımcı olur: kalp ritmi hızlanır, göz bebekleri büyür, ter
bezleri daha fazla çalışır. Bir başka deyişle vücut saldırmak ya da kaçmak için
kendisini hazırlar. Bu da tehlike geçtikten sonra beynin frenlemesiyle son
bularak normal haline döner. Şimdiye kadar, beyinde yerleri henüz tam olarak
tespit edilmemiş 1 ya da 2 beyin bölgesinin böbrek üstü bezini kontrol ettiğini
düşünülüyordu. Ancak, ABD’nin Pittsburgh Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi
yeni bir izleme yöntemi kullanarak, birbirine bağlı uzun nöron zincirleri
tespit etti. Çalışmanın sonuçları da PNAS bilimsel dergisinde yayınlandı. Çalışmada böbrek
üstü bezlerine anatomik olarak bağlı olan ve beynin korteksinin farklı bölgelerinden
çıkan sinir ağları bulundu.
Araştırma ekibi basın açıklamasında şunları ifade
etti : « bu stres, depresyon ve diğer zihinsel durumların organların
çalışması üzerindeki etkilerini anlamak için bize yeni bir ışık tutacak. Bu da,
psikosomatik hastalıkların anatomik bir altyapısının olduğunu da bizlere
gösteriyor. »
Çalışmayla anlaşılıyor ki en
büyük beyin-vücut bağlantı noktaları duygusal algıyla ilgili. Bu da vücudumuzun
nasıl çalıştığını gözler önüne seriyor: bu çoklu bağlantı noktaları sayesinde
beyin bizim strese nasıl yanıt vereceğimizi daha az gelişmiş bir canlıya
nazaran daha fazla seçeneğe sahip olduğumuzu anlamamızı sağlıyor (kaçmak ya da
savaşmak).
Çalışmanın yürütücülerinden Dr.
Peter Strick : « bir korteksimiz olduğuna göre önümüzde seçenekler
var » şeklinde olayı özetliyor. Strick : « eğer biri size küfür
ederse kaçmak ya da aldırmak zorunda değilsiniz. Ona farklı yanıtlar
verebileceğiniz gibi onu görmezden de gelebilir hatta daha esnek bir ruh haline
sahip olabilirsiniz. Bu opsiyonlar korteks tarafından bize sunulan seçeneklerden
bazılarıdır » diyerek çalışmayı daha iyi anlamamızı sağlıyor.
Stres ve depresyon arasındaki bağlantı bulundu mu?
Çalışmada
ortaya çıkan bir başka sürpriz de hareketlerden sorumlu motor bölümünün de
böbrek üstü bezlere bağlı olması. Motor nöronların görevlerinden bir kısmı
vücudun merkezi dengesini ve duruşunu kontrol ediyor. Araştırmacılara göre, bu
durum Tai-chi, Yoga ve Pilates gibi vücudun dengesini sağlayan eksersizlerin
strese karşı niçin bu kadar faydalı olduğunu da açıklıyor.
Bir
çatışma sezinlediğimizde ya da bir hata yaptığımızı farkettiğimizde beynin bazı
bölgeleri aktifleşir. PNAS’ta yayınlanan araştırmaya göre, beynin aktifleşen
bu bölgeleri de böbrek üstü bezleri üzerinde etkiye sahiptir. İnsan hata
yaptığını hatırladığında ya da bunun için kendisini suçladığında, bu durum
böbrek üstü bezlerini uyararak yeni bir stres dalgası oluşturur. Bu da
posttravmatik stres bozukluğunun tedavisi için yeni yöntemlerin
geliştirilmesine olanak sağlayabilir.
“Meditasyon
strese karşı iyi geliyor” diyen Peter Strick şöyle noktalıyor “ belki de
korteks ile böbrek üstü bezleri arasındaki anatomik bağlantı aktif durumdadır. Belki
de stres ile depresyon arasındaki bağlantıyı bulduk.”
Kaynak
Réactions : |